Ο τόπος μας

 

lexonia

O ευρύτερος χώρος των Άνω Λεχωνίων κατοικείται από την αρχαιότητα. Συγκεκριμένα, στο λόφο Νεβεστίκι (στα δεξιά της φωτογραφίας), δίπλα από το σημερινό κοιμητήριο, διαπιστώθηκαν ίχνη της Μέσης Εποχής του Χαλκού (1900-1600 π.Χ.), αλλά και της ύστερης ή Μυκηναϊκής Εποχής (1600-1100 π.Χ.) καθώς και της Αρχαϊκής Περιόδου (800-479 π.Χ.).

Θεωρείται ότι η ομηρική Μεθώνη, πόλη της επιρροής του Φιλοκτήτη με συμμετοχή στον Τρωικό Πόλεμο, την οποία εντοπίζει μεταξύ "Ιωλκού και Κορακών" (Κορόπη?) ο αρχαίος γεωγράφος Σκύλακας, είναι συνδεδεμένη με τα Λεχώνια.

Το πιο ίσως σημαντικό εύρημα είναι μια δημόσια επιγραφή του 6ου π.Χ. αι. (που εκτίθεται στη νέα πτέρυγα του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου) γραμμένη σε αρχαϊκό θεσσαλικό αλφάβητο που κάνει λόγο για την κατασκευή δικαστικού μεγάρου, γεγονός που δείχνει την οργάνωση πόλης με συγκεκριμένους θεσμούς.

 epigrafi nevestiki

Στην περιοχή των Πλατανιδίων διαπιστώνονται οικοδομικά ίχνη ρωμαϊκού κτιρίου, ενώ σε ανασκαφή του 1985 αποκαλύφθηκαν στην παραλία λείψανα δύο τρίκλιτων βασιλικών εκκλησιών του 4ου μ.Χ. αι. με ψηφιδωτά και γεωμετρικά τμήματα στα δάπεδά τους.

Στα βυζαντινά χρόνια ελάχιστες είναι οι πληροφορίες που υπάρχουν για τα ΄Ανω Λεχώνια. Πιθανή εγκατάσταση Σλάβων περί τον 7ο μ.Χ. αι. ίσως εξηγούν το τοπωνύμιο Λεχώνια (lech = πεδιάδα), το οποίο χρησιμοποιείται και στα υστεροβυζαντινά χρόνια. Τον 12ο αι. η σκάλα των Πλατανιδίων αποτελεί σημαντική ναυτική έδρα κυρίως ξένων εμπόρων από τη Γένοβα και την Πίζα. Στα χρόνια πριν την Τουρκοκρατία βυζαντινές και φράγκικες οικογένειες διαδέχονται η μια την άλλη στην τοπική εξουσία, με τελευταίους τους Βενετσιάνους και τα σημαντικά προνόμια που εξασφαλίζουν πρώτα από τον αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό και αργότερα από τους Τούρκους Σουλτάνους.
 
Το 1423 η περιοχή περιέρχεται στην κυριαρχία των Τούρκων και τα Λεχώνια επιλέγονται για μόνιμη εγκατάσταση των νέων αφεντάδων. Η τουρκική παρουσία είναι έντονη και διαρκής. Κτίζονται πολλά πυργόσπιτα, λείψανα των οποίων σώζονται ως τις μέρες μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 η τοπική κοινότητα αριθμεί εξηνταπέντε (65) οικογένειες Τούρκων αλλά και ισάριθμες Ελλήνων, η λευτεριά όμως θάργήσει να έρθει.
 
Μετά τις επαναστάσεις του 1854 και του 1878 ώς τη λευτεριά που ήρθε τελικά το 1881 οι μεγαλοκτηματίες Τούρκοι των Λεχωνίων πωλούν τις περιουσίες τους και φεύγουν κι έτσι τα Λεχώνια αλλάζουν σελίδα στην ιστορία. Τώρα έρχεται η σειρά του "Μουτζούρη".
 
Πράγματι, η μεγάλη ακμή του τόπου μας σηματοδοτείται από την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου-Μηλεών που φιλοδοξούσε, στο αρχικό σχέδιό της, να φτάσει στα φημισμένα χωριά του Πηλίου Τσαγκαράδα και Ζαγορά. Έτσι στις 12 Οκτωβρίου του 1895 γίνονται τα εγκαίνια του σταθμού και τα Άνω Λεχώνια αποκτούν σύνδεση με το Βόλο.
 
stathmos
Το κτίριο του σταθμού, όπως και το υπόλοιπο έργο, σχεδιάστηκαν από τον Εβαρίστο Ντε Κίρικο και σήμερα κοσμεί κεντρικό κομμάτι του χωριού μετά την αποκατάστασή του.
 
 
 
stathmos3
 
 
Τα Άνω Λεχώνια γίνονται εξαιρετικό προάστιο του Βόλου με μεγάλη ανάπτυξη. Σ΄αυτή συμβάλλουν τόσο η καλλιέργεια και εμπορία των πλούσιων αγροτικών προιόντων της "λεχώνας" γης (ξακουστής μέχρι και σήμερα) όσο και η άνθιση του κλάδου της μεταξουργίας.
 
 
lexonia1904
'Ετσι τα Λεχώνια φτάνουν στον 20 αι. Το 1919 ιδρύεται ο πρωτοπόρος συνεταιρισμός Σ.Π.Ο.Λ.Κ. ("Συνεταιρισμός Παραγωγών Οπωρών Λεχωνίων κ΄ Καραμπασίου") ο οποίος σύντομα ίδρυσε κονσερβοποιείο "κομποστών και ζαχαροπήκτων" με εξαγωγές έως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ενώ τοπικά τα προιόντα διακινούνταν εκτός από το τρένο και με κάρα. Η οικονομική κρίση όμως του 1929 έβαλαν τέλος στην πορεία του συνεταιρισμού. Το 1936 κατασκευάζεται ο "αμαξωτός" που συνδέει τα Λεχώνια με το Βόλο ενώ μόλις μια χρονιά πριν τον "πόλεμο", το 1939,  κατασκευάζεται ο δρόμος ανατολικά. 
 
 
 Το 1955 η περιοχή πλήτεται από τον ισχυρότατο σεισμό που ισοπέδωσε το Βόλο ενώ όλα τα γύρω χωριά υπέστησαν βαρύτατες ζημίες.
 
 
agiosathanasios